หนังสือดีเด่น ประเภทหนังสือสวยงามทั่วไป ประจำปีพุทธศักราช ๒๕๖๑ โดยสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.)
หนังสือเล่มนี้ได้คัดสรรภาพถ่ายและภาพพิมพ์สมัยรัชกาลที่ ๔ – ต้นรัชกาลที่ ๖ จำนวนกว่า ๘๐ ภาพ ในกรรมสิทธิ์ของสำนักพิมพ์ สยาม เรเนซองส์ นำมาวิเคราะห์เรื่องราวในแง่มุมต่าง ๆ และคลี่คลายเหตุการณ์เบื้องหลังภาพโบราณเหล่านั้นด้วยเอกสารชั้นต้น เพื่อฉายภาพความทรงจำแห่งกรุงรัตนโกสินทร์ให้กระจ่างยิ่งขึ้น เติมเต็มจินตนาการ และเพิ่มพูนความรู้ความเข้าใจต่อบ้านเมืองและวิถีชีวิตผู้คนในยุคสมัยนั้น โดยได้รับเกียรติจากหม่อมหลวงภัคภรจันท์ เกษมศรี คัดเลือกเอกสารชั้นต้นประกอบขึ้นเป็นเนื้อหา ด้วยแนวคิดการทำงานในเชิงบูรณาการ ที่มุ่งให้หลักฐานปฐมภูมิ (หลักฐานชั้นต้น) ประเภทลายลักษณ์อักษรบอกกล่าวเรื่องราวในแง่มุมต่าง ๆ หรือคลี่คลายเหตุการณ์เบื้องหลังภาพโบราณเหล่านั้น ซึ่งเอกสารชั้นต้นที่นำมาใช้การจัดทำเนื้อหาครั้งนี้ มีหลากหลายประเภท เช่น พระราชสาส์น พระราชหัตถเลขา พระราชดำรัส พระราชนิพนธ์ ราชกิจจานุเบกษา หนังสือพิมพ์ วารสาร บันทึกชาวต่างชาติ พระธรรมเทศนา และกวีนิพนธ์ จึงทำให้หนังสือเล่มนี้มีอรรถรสที่กลมกล่อมหลากหลาย
สมุดภาพ สยาม เรเนซองส์ : ความทรงจำแห่งกรุงรัตนโกสินทร์ เล่ม ๑ เล่มนี้ จึงเกิดขึ้นด้วยความตั้งใจที่จะฉายภาพความทรงจำแห่งยุครัตนโกสินทร์ให้กระจ่างยิ่งขึ้น เติมเต็มจินตนาการและเพิ่มพูนความรู้ความเข้าใจต่อเรื่องราวของบ้านเมืองและวิถีชีวิตผู้คน ผ่านหลักฐานร่วมสมัยที่ผสมผสานทั้งภาพถ่าย ภาพพิมพ์ และข้อเขียน อันจะเป็นจุดเริ่มต้นให้นักสะสมและผู้สนใจทั่วไปใช้ศึกษาค้นคว้าได้เป็นอย่างดี
